Nhã nhạc cung đình Huế

Âm hưởng tao nhã cùng điệu thức cao sang, quý phái của Nhã nhạc cung đình Huế là điều khiến du khách muôn phương luôn nhớ về khi đã một lần thưởng thức. Đây còn là di sản văn hóa phi vật thể đáng tự hào và là loại hình âm nhạc nghệ thuật độc đáo của Việt Nam.

Vậy nên, du lịch đến Huế không chỉ là hành trình khám phá quần thể di tích triều Nguyễn, về một thành phố mộng mơ nép mình bên dòng sông Hương nổi tiếng mà thưởng thức Nhã Nhạc Cung Đình còn là những trải nghiệm mà bạn đừng bỏ lỡ.

1. Giới thiệu về Nhã nhạc cung đình Huế 

Nhã Nhạc Cung Đình là thể loại nhạc có từ thời phong kiến được biểu diễn phục vụ trong cung đình vào những dịp lễ như: Đại triều, Thường triều, Tế giao, Tế miếu… Nhạc có lời hát tao nhã cùng điệu thức cao sang, quý phái góp phần tạo sự trang trọng cho các buổi lễ. Đây còn là biểu tượng của vương quyền và sự trường tồn, hưng thịnh của triều đại.  Chính vì thế Nhã nhạc cung đình Huế rất được các triều đại phong kiến Việt Nam coi trọng. 

                                          Nhã Nhạc Cung Đình là thể loại nhạc có từ thời phong kiến được biểu diễn phục vụ trong cung đình (Nguồn ảnh: Sưu tầm)

2. Lịch sử hình thành của Nhã nhạc cung đình Huế  

Theo sử sách ghi lại, Nhã nhạc cung đình Huế có quá trình hình thành và phát triển theo từng giai đoạn qua các triều đại Lý - Trần. Các thế hệ kế thừa tiếp tục gìn giữ, bổ sung sáng tạo và phát triển loại hình nghệ thuật này ngày càng phong phú, tinh tế đạt đỉnh cao vào triều đại Nhà Nguyễn.

2.1. Lịch sử hình thành nhã nhạc qua các thời đại phong kiến 

• Dưới thời Lý: Nhã Nhạc Cung Đình có từ thời Lý (giai đoạn 1010 - 1225) và bắt đầu hoạt động có quy củ về sau. Ở thời này, Nhã Nhạc có lời hát tao nhã, điệu thức cao sang là biểu tượng cho sự trường tồn, hưng thịnh và quyền lực của quân chủ phong kiến.

                                  Nhã Nhạc Cung Đình có từ thời Lý, giai đoạn 1010 - 1225 (Nguồn ảnh: Sưu tầm) 

• Dưới thời Lê: Nhã Nhạc Cung Đình vào thời Lê (giai đoạn 1427 - 1788) được dành riêng cho giới quý tộc, bác học. Thể loại nhạc có kết cấu phức tạp, chặt chẽ với quy mô tổ chức rõ ràng, chi tiết. 

Từ triều Lê, Nhã Nhạc được phân định ra nhiều thể loại riêng biệt như: Giao nhạc, Đại triều nhạc, Miếu nhạc, Đại yến nhạc, Thường triều nhạc, Cửu nhật nguyệt lai trùng nhạc… 

Tuy nhiên vào cuối Triều Lê, Nhã Nhạc không còn giữ được sự phát triển mà bắt đầu bước vào thời kỳ suy thoái, nhạt phai do nhiều nguyên nhân khác nhau.

• Dưới thời Nguyễn: Nhã nhạc cung đình Huế phát triển mạnh mẽ trở lại và được tổ chức bài bản vào triều Nguyễn (giai đoạn 1802 - 1945). Đặc biệt vào nửa đầu thế kỷ XIX, triều đình vua Gia Long đã biết sử dụng thể loại âm nhạc bác học này để “di dưỡng tinh thần” khi mới lập nghiệp ở phương nam. 

Từ đây nhã nhạc đã gắn liền với cung đình Huế và phát triển theo mô thức quy phạm đúng chuẩn, có hệ thống, bài bản với hàng trăm nhạc chương. Giai đoạn này cũng là bước chuẩn bị quan trọng, tạo tiền đề phát triển cho âm Nhạc Cung Đình qua các đời vua sau.  

                                  Hình ảnh Nhã nhạc cung đình Huế vào triều Nguyễn (Nguồn ảnh: Sưu tầm)

2.2. Nhã nhạc cung đình Huế hiện nay

Ngày nay, Nhã nhạc cung đình Huế với các hình thức như dàn nhạc, ca chương, bài bản, vũ khúc được diễn xướng trong nhiều dịp như: Festival Huế, lễ hội Phật giáo, lễ hội dân gian, âm nhạc thính phòng…

Nhã nhạc còn được trình diễn trong các nghi thức ngoại giao, biểu diễn phục vụ khách du lịch và dân địa phương trong các dịp đại lễ và tết cổ truyền… Chính vì thế, Nhã nhạc ngày nay vẫn có điều kiện và không gian diễn tấu phong phú. Giá trị nghệ thuật vẫn được giữ gìn, trường tồn và tiếp tục phát huy. 

Nếu có dịp đến Huế, bạn đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức, cảm nhận về Nhã Nhạc Cung Đình qua những tiết mục đặc sắc bên cạnh việc khám phá nét đẹp cố đô và các món ăn đặc sản.

                                       Nhã nhạc ngày nay vẫn có điều kiện và không gian diễn tấu phong phú (Nguồn ảnh: Sưu tầm)

Nguồn: https://vinpearl.com/vi/nha-nhac-cung-dinh-hue-di-san-van-hoa-co-do-noi-tieng